admin

Nauka w kuchennej szafce

W sobotę, 24 marca na Małopolskim Uniwersytecie dla Dzieci odbył się drugi – z pięciu planowanych wykładów popularnonaukowych, w ramach projektu „Młodzi Naukowcy”, który jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Gminy Trzebinia. Wykład pt. „Nauka w kuchennej szafce”, prowadziła dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska: mikrobiolog, popularyzator nauki, adiunkt w Katedrze Biotechnologii Środowiskowej Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Śląskiej, a także dwukrotna finalistka konkursu FameLab  organizowanego przez Centrum Nauki Kopernik, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Fundację Nauki Polskiej oraz…dziennikarz prowadzący program pt. „Wynalazcy przyszłości”, który jest emitowany na Canal+Discovery.Na wykładzie studenci Małopolskiego Uniwersytetu  dla Dzieci dowiedzieli się, jakie skarby kryją się w kuchni. Niby są to sól, mąką, ocet, soda, drożdże…-  a tak naprawdę, to z tych składników można stworzyć ciecz nienewtonowską, maszynę produkującą dwutlenek węgla do dmuchania baloników, barwne tajfuny drożdżowe oraz masę innych niesamowitych rzeczy. Ten wykład był o tym, jak z produktów codziennego użytku zrobić absolutnie niecodzienny naukowy eksperyment. Czyżby w tym roku, w święta kuchnie naszych studentów miały się zamienić się w domowe laboratoria?  

Zabawa i fizyka

W sobotę 10 marca, na Małopolksim Uniwersytecie dla Dzieci miał miejsce wspaniały pokaz  I nie mogło być inaczej, jako że wygłosił go niezrównany red. Wiktor Niedzicki z Politechniki Warszawskiej, znany popularyzator nauki, dziennikarz i wykładowca, który jest marką samą w sobie. Na katedrze wirowały krążki, „wsysały się” jajka, startowały rakiety napędzane powietrzem, unosił się poduszkowiec; po ścianie chodził robot, a studenci sprawdzali, na jaką wysokość można wyssać wodę. To opis tylko kilku zabawek, spośród kilkudziesięciu zaprezentowanych podczas wykładu pt. Fizyka i zabawa. Na zakończenie, każdy z naszych 150 studentów otrzymał książkę pt. „Trzecie laboratorium Wiktora”. Panie Redaktorze, bardzo dziękujemy w imieniu swoim i naszych studentów.

 

 

Przepis na organizm

W sobotę, 25 maja na Małopolskim Uniwersytecie dla Dzieci miał miejsce wykład z genetyki. Myślicie, że jest to za trudny temat dla dzieci? Absolutnie nie, jeśli wykładowca jest tak doświadczony jak dr hab. Armand Cholewka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Był to już jego 11 wykład dla naszych studentów i jak zwykle było to wspaniałe spotkanie z nauką. Nasz wykładowca opowiedział o tym, co są geny i jaką informację niesie ze sobą materiał genetyczny, a także o tym, kim był Grzegorz Mendel i jak jego badania pomogły w zrozumieniu dziedziczenia. Studenci dowiedzieli się, co to jest DNA i jaką ma strukturę. Każdy student obejrzał modele komórki, chromosomów i DNA i zobaczył, że poszczególne cząstki DNA lubią inne i chętnie łączą się z nimi w pary. Ponadto poznali odpowiedzi na nurtujące ich pytania, czyli: Czy na świecie są dwie takie same osoby? Dlaczego jestem bardziej podobny do taty niż do mamy? Co decyduje o kolorze moich oczu czy włosów? Dlaczego jestem wyższy od moich kolegów? Dlaczego niektórzy rodzą się z nieuleczalnymi chorobami?  

Co to sa zapylacze i jak możemy je chronić?

Studenci zastanawiali się nad tym, co to są zapylacze, jakie zapylacze znamy i po co są nam potrzebne? Dowiedzieli się o „sztuczkach”, jakie stosują rośliny, by je zwabić i poznali kilka ciekawostek z życia najbardziej popularnych owadów zapylających: pszczoły miodnej, trzmiela i pszczoły samotnej. Wspólnie z wykładowczynią porozmawiali o znaczeniu zapylaczy w przyrodzie i gospodarce człowieka oraz o tym, dlaczego – niestety – z roku na rok mamy coraz mniej owadów zapylających. Zastanowili się nad tym, co stanowi główne zagrożenie dla owadów zapylających oraz jak możemy im pomóc.


Po wykładzie i po bardzo rzeczowej dyskusji wszyscy chcieli zobaczyć cenne eksponaty przywiezione przez panią profesor – gabloty z gatunkami pszczół i trzmieli, budki i domki dla pszczół murarek i trzmieli oraz pszczele kokony.

 

Uroczyste zakończenie roku akademickiego

W sobotę 9 czerwca 2018 r. uroczyście zakończyliśmy rok akademicki 2017/18. Ponad 80 % studentów Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci ukończyło ten rok z wyróżnieniem. Ceremonię otworzył starosta powiatu chrzanowskiego, pan Janusz Szczęśniak. Następnie wystąpili nasi wyjątkowi goście: Karoline Iber oraz Chris Gary z Wiednia. Pani Iber jest jednym z trzech prezydentów EUCU.NET i Dyrektorem Kinderbüro Universität Wien, natomiast Pan Gary jest sekretarzem generalnym EUCU.NET. Już od kilkunastu lat, razem z zespołem Kinderbüro, organizują oni największy uniwersytet dziecięcy w Europie: KinderUni przy Uniwersytecie Wiedeńskim. Co roku na KinderUni Wien zapisuje się 10 tysięcy małych studentów. W Chrzanowie nasi goście wygłosili wzruszające wystąpienie, w którym mówili o ważnej roli, jaką Małopolski Uniwersytet dla Dzieci spełnia zarówno lokalnie jak i na arenie europejskiej. Nasi goście wręczyli nagrody i dyplomy studentom.:)

Ponieważ w 2018 roku Małopolski Uniwersytet dla Dzieci obchodzi swoje 10 urodziny, więc z tej okazji nasi studenci mogli sobie zrobić „urodzinowe” zdjęcia. W kolejce do przebrania ustawiali się nie tylko studenci.  Wszystkim bardzo dziękujemy za udany rok. 🙂 

Temperatury ekstremalne

Pokaz doświadczeń z fizyki
W sobotę, 26 maja 2018 r. studenci Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci wzięli udział w widowiskowym pokazie doświadczeń z fizyki pt. „Ekstremalne temperatury”. Dr Marcin Łaciak z Uniwersytetu Śląskiego, w asyście naszych studentów przedstawił szereg ciekawych eksperymentów pokazujących własności ciał w niskich i wysokich temperaturach. Katedra w sali PCKU w Chrzanowie została zamieniona w laboratorium fizyczne, a zza zgromadzonej aparatury ledwo było widać naszego wykładowcę  Studenci zastanawiali się jak działa termometr, jaką najniższą temperaturę możemy zmierzyć i jaka ona jest? Zbadali, które z gazów wchodzących w skład powietrza są palne, a które nie. Sprawdzali czy można utrzymać płomień na dłoni i obserwowali kontrolowane wybuchy różnych substancji. Emocji było mnóstwo. Niektóre doświadczenia na prośbę studentów zostały powtórzone, więc dyskusję odłożyliśmy na kolejne spotkanie z dr Łaciakiem.

Nauka i sport

W sobotę, 12 maja 2018 r. na wykładzie pt. „Nauka i sport” dr hab. Armand Cholewka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach mówił studentom Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci o prawach nauki rządzących wybranymi dyscyplinami sportu oraz o tym, jak wykorzystać naukę w zdrowym sporcie. Studenci poznali anatomiczne i fizyczne właściwości swoich ciał, co może im pomóc w wykonaniu najlepszego rzutu, najdalszego skoku, czy też w osiągnięciu najlepszego wyniku w trenowanych dyscyplinach sportowych. Nasz wykładowca przywiózł bogatą kolekcję eksponatów, które pomogły zrozumieć, jakie siły działają na nasze mięśnie i kości podczas wykonywania różnych ćwiczeń. W dyskusji po wykładzie padały pytania o to, jak zostać najlepszym w konkretnych dyscyplinach sportu oraz o to, jak wykonywać ulubiony sport w sposób bezpieczny.

Ciemność dnia, światła nocy

Kto jest w stanie rozbudzić szczere zainteresowanie nauką. Tylko pasjonat swojej dziedziny. Po ostatnim wykładzie na Małopolskim Uniwersytecie dla Dzieci pt. „Ciemność dnia, światła nocy” większość ze studentów tego uniwersytetu marzy o tym, aby w przyszłości zostać astronomem. 

W sobotę, 21 kwietnia 2018 r. Karol Wójcicki dziennikarz naukowy i twórca największego w Polsce astronomicznego fanpage „Z głową w gwiazdach”, podczas półtoragodzinnego spotkania ze studentami Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci rozpalił wyobraźnię słuchaczy opowieściami o dwóch najbardziej niesamowitych zjawiskach astronomicznych: całkowitym zaćmieniu Słońca oraz o  zorzach polarnych. Wyjaśniał przyczyny powstawania tych zjawisk, objaśniał ich wyjątkowość w skali naszego układu słonecznego. Snuł także opowieści o swoich dalekich podróżach w poszukiwaniu miejsc na Ziemi, gdzie mógł zobaczyć zorze polarne i zaćmienia Słońca. Po wykładzie, w dyskusji ze studentami, padło ciekawe pytanie, które rozpaliło wyobraźnię wszystkich: „Czy jest możliwa jednoczesna obserwacja zorzy polarnej i zaćmienia Słońca?” Po chwili obliczeń – nasz wykładowca dał odpowiedź twierdzącą, że JEST to możliwe, ale w ekstremalnie rzadkiej sytuacji. W ciągu najbliższych stu lat taka szansa pojawi się tylko raz – 12 sierpnia 2026 r. Żeby spróbować to zobaczyć trzeba będzie statkiem przedostać się przez Arktykę, do północnej Syberii. Wygląda to na całkiem realny plan – być może niektórzy ze studentów Małopolskiego Uniwersyteu dla Dzieci wybiorą się wtedy na wyprawę z Karolem Wójcickim 

Od sygnałów do smartfonu

Na wykładzie z telekomunikacji pt. „Od sygnałów do smartfonów.” dr hab. inż. Jerzy Domżał z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przedstawił studentom historię telekomunikacji. Podczas barwnej gawędy naszego wykładowcy studenci zapoznali się ze sposobami komunikowania od pradawnych czasów do najbardziej aktualnych rozwiązań. Dowiedzieli się, kto wynalazł telefon, radio i Internet. Zaprezentowane zostały niektóre urządzenia telekomunikacyjne: stare telefony, radia, łącznice telefoniczne oraz telefon komórkowy z lat 90 ważący ok 4 kg! Studenci spróbowali swoich sił w zbudowaniu najprostszego telefonu z kubków papierowych i sznurka. Na koniec, podczas dyskusji wspólnie zastanowili się, jaka będzie przyszłość telekomunikacji. Przeważały zdania o wykorzystaniu do tego celu hologramów i rzeczy codziennego użytku (ubrań, okularów i innych).