youtube

Opis wykładów

Fizyka w wodzie i w powietrzu

2019/2020, Opis wykładów

Dr Aneta Szczygielska-Łaciak i dr Marcin Łaciak z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach gościli już u nas nie raz i zawsze ich pokazy z doświadczeń fizyki były przyjmowane z ogromnym entuzjazmem przez naszym studentów. Tak było i tym razem. W sobotę 30 maja przedstawili oni pokaz doświadczeń z fizyki pt. „Fizyka w wodzie i w powietrzu” i choć był to wykład zdalny – wszyscy dobrze się bawili.

Podczas pokazu wykładowcy zaprezentowali ponad 20 doświadczeń, które przybliżyły studentom najważniejsze prawa fizyki, które rządzą w wodzie i w powietrzu. Pokazali także, gdzie i kiedy można je wykorzystać w życiu codziennym. Odpowiedzieli na pytania: Co to jest ciśnienie atmosferyczne i skąd się bierze? Dlaczego potężne statki pływają, podczas gdy nawet niewielkie gwoździe idą na dno? Czy zdajemy sobie sprawę jaki ciężar powietrza spoczywa na naszych barkach? Przedstawili sylwetki kilku niezwykłych postaci, uczonych, którzy te prawa odkryli i sformułowali. Na filmie, nagranym w wielu lokacjach Uniwersytetu Śląskiego pojawiło się również kilka opowieści na temat cieczy i gazów, które tworzą wspólną rodzinę zwaną płynami, i która żyje według własnych reguł.

Przed wykładem studenci dostali dokładny przepis na wykonanie doświadczenia z nurkiem Kartezjusza, które samodzielnie wykonali w domu. Niektórzy studenci przysłali nam nawet filmiki z przebiegu tego doświadczenia.

Rośliny trujące i mięsożerne

2019/2020, Opis wykładów

Botanika rzadko pojawia się jako temat wykładu na Małopolskim Uniwersytecie dla Dzieci. Być może dlatego, że mało jest biologów, którzy z pasją potrafią opowiedzieć dzieciom o roślinach. Jednak nasi studenci mieli przyjemność wysłuchać wykładu przygotowanego przez doświadczonego popularyzatora nauki, dr Martę Wąsik. Przedstawiła ona wykład pt. „Rośliny trujące i mięsożerne”, który był przybliżył właśnie takie gatunki roślin żyjące w Polsce. Wszyscy byli pod wrażeniem wiedzy, profesjonalizmu oraz ogromu pracy jaki Wykładowczyni włożyła w nagranie tego wykładu.
Nasi studenci dowiedzieli się, które owoce, liście, korzenie i kwiaty nadają się do spożycia, a których należy bezwzględnie unikać. Dlaczego wiedza o toksycznych roślinach szczególnie ważna? Ponieważ zdarza się, że trzymamy w doniczce na parapecie piękną roślinę, i nawet nie wiemy, iż jest ona śmiertelnie trująca.
Podczas wykładu studenci poznali także cztery gatunki roślin mięsożernych, które żyją w Polsce: aldrowandę, rosiczkę, tłustosza i pływacza. Po złapaniu ofiary rośliny te wydzielają enzymy trawienne, które uśmiercają i rozkładają ciało zwierzęcia. Następnie substancje odżywcze są wchłaniane przez roślinę, która ze względu na ubogie w minerały siedlisko, nie może ich pobrać systemem korzeniowym z gleby. 🙂
To było bardzo pouczające spotkanie dzieci z botanika. Niektórzy studenci obejrzeli wykład nawet trzy razy – notując sobie nazwy wybranych gatunków roślin.

Nie tylko koronawirus, czyli o tym, skąd się biorą gatunki obce i dlaczego należy na nie uważać

2019/2020, Opis wykładów

W ubiegłą sobotę odbył się trzeci już, zdalny wykład dla naszych studentów. Był to wykład z ekologii pt. „Nie tylko koronawirus – czyli o tym, skąd się biorą gatunki obce i dlaczego należy na nie uważać” Wygłosił go dr Wojciech Solarz z Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, który przez ostatnie 20 lat zajmuje się inwazjami biologicznymi obcych gatunków. Poszukiwał on jakiegoś spektakularnego przykładu, który pomógłby pokazać, jak poważny jest to problem. W końcu przykład znalazł się sam. I to jaki! Pandemia koronawirusa to właśnie nic innego, jak kolejna inwazja biologiczna obcego gatunku. W swoim wykładzie dr Solarz posłużył się tym przykładem, aby pokazać, jakie są przyczyny i skutki obecności obcych gatunków a także, co każdy z nas może zrobić, żeby ten problem ograniczyć. I wcale nie chodzi tu o częste mycie rąk i stosowanie zasad kwarantanny. Wykład został entuzjastycznie przyjęty przez studentów, o czym świadczyła merytoryczna dyskusja z wykładowcą w postaci pytań, w komentarzach.

Kolory nie istnieją, a różowego nie ma

2019/2020, Opis wykładów

W sobotę 25 kwietnia odbył się drugi zdalny wykład dla naszych studentów. Był to wykład z biochemii pt. „Kolory nie istnieją, a różowego nie ma”, który żywiołowo przedstawiła dr Monika Koperska, prezes stowarzyszenia Rzecznicy Nauki z Warszawy. Podczas wykładu studenci uzyskali odpowiedzi na takie pytania jak czy wszyscy widzimy te same kolory w tęczy i czy na otaczający nas świat zauważamy te same kolory? A myśląc szerzej: czy inne zwierzęta – od pszczół, ptaków do psów – widzą to samo? Studenci dowiedzieli się jaką rolę odgrywa mózg w procesie zwanym „widzeniem” i czy kolory istnieją naprawdę. Całość została uatrakcyjniona eksperymentami z kolorami, czyli mieszaniem barw i iluzjami świetlnymi. Nasi studenci nauczyli się też zrobić swoją własną tęczę w domu.

Po wykładzie dr Koperska odpowiadała na pytania zadane pisemnie, wśród których przeważały pytania o to, jak poszczególne gatunki zwierząt widzą kolory np. krokodyle, jak widzą daltoniści i czy z upływem czasu człowiek postrzega kolory inaczej. Padło nawet pytanie, czy aby świat nie jest w rzeczywistości szary, a tylko nasz mózg tworzy iluzje kolorów.

Bardzo dziękujemy dr Koperskiej za pouczający i barwny wykład oraz za ogrom pracy włożony w jego przygotowanie 🙂

Jak rozmawiać trzeba z psem, czyli o zadaniach psiego nosa w kryminalistyce

2019/2020, Opis wykładów

Po długiej przerwie spowodowanej izolacją epidemiologiczną, w sobotę 18 kwietnia 2020 r.  nasi studenci wzięli udział w wykładzie z kryminalistyki pt. „Jak rozmawiać trzeba z psem? Czyli o zadaniach psiego nosa w kryminalistyce”, który wygłosiła dr Joanna Stojer-Polańska z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Był to pierwszy z serii planowanych przez nas wykładów wirtualnych 

Od rodziców niektórych naszych studentów otrzymaliśmy zdjęcia, na których widać, gdzie i w jaki sposób studenci biorą udział w wykładzie. Niektórzy nawet, na czas wydarzenia, założyli swój identyfikator  Dziękujemy Wam studenci za Wasz liczny i aktywny udział w tym wydarzeniu 

Podczas wykładu dr Joanna Stojer-Polańska opowiedziała o tym, jak szkoli się psy do zadań specjalnych, takich jak: poszukiwanie osób zaginionych, wyszukiwanie zapachu narkotyków czy zapachu materiałów wybuchowych. Funkcjonariusze na 4 łapach pracują w Policji, w Straży Pożarnej czy w Żandarmerii Wojskowej. Posiadają oni niezwykle czułe nosy i potrafią znaleźć człowieka pod lawiną, człowieka zagubionego w lesie, czy też wskazać miejsce ukrycia śladów przestępstwa. Muszą też w jakiś sposób powiedzieć człowiekowi, co znalazły. Tego właśnie uczą się w szkołach dla psów. Słuchacze poznali także inne szczegóły dotyczące mowy i specyfiki pracy psów służbowych 

Mimo, że było to spotkanie wirtualne nasi studenci byli bardzo aktywni w dyskusji, jaka wywiązała się po wykładzie. Pytali m. in. o to, czy szkolone psy potrafią wykryć chorobę w człowieku, np. koronawirusa oraz o to, na służbie pracują tylko psy i konie, czy wykorzystywane są także inne zwierzęta 

 

 

 

 

Tajemnice kuchni i ich naukowe wyjaśnienie

2019/2020, Opis wykładów

W sobotę 14 lutego 2020 r. studenci Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci rozpoczęli II semestr roku akademickiego 2019/20 pokazem doświadczeń z fizyki pt. „Tajemnice kuchni i ich naukowe wyjaśnienie”, który przedstawił dr Krzysztof Ćwikiel z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Pokazy doświadczeń zawsze przyjmowane z radością przez naszych studentów i tak było i tym razem. Studenci dowiedzieli się dlaczego pączka nie można usmażyć w wodzie, a makaronu ugotować w oleju. Dlaczego do kuchenki mikrofalowej nie wolno wkładać metalowych naczyń, a płyta indukcyjna działa tylko w przypadku użycia metalowych naczyń? Dlaczego kurczak z mikrofalówki nie posiada chrupiącej skórki, czy w gotującej się wodzie może przebywać lód, czy większy dodatek LUDWIKA do wody ułatwi nam mycie naczyń? Na pewno takich „zaskakujących” pytań może być bardzo dużo, ale jeszcze bardziej zaskakujące są wyjaśnienia, podane w sposób łatwy do zrozumienia.

O chłopcu, który czytał palcami

2019/2020, Opis wykładów

Po raz kolejny nasi studenci mieli okazję wysłuchać dr Aleksandry Chrupały z Politechniki Śląskiej w Gliwicach, która wgłosiła wykład z nauk społecznych pt. „O chłopcu, który czytał palcami”. W barwnej gawędzie, przeplatanej demonstracjami  nasza wykładowczyni przybliżyła słuchaczom postać Ludwika Braille’a.

Studenci dowiedzieli się kim był autor alfabetu brajla, gdzie i jak żył oraz w jaki sposób wymyślił „pismo” dla niewidomych? Zaznajomili się także z wyzwaniami, jakie stoją codziennie przed osobami niewidomymi i niedowidzącymi. W długiej dyskusji studenci zadawali pytania o sporty dla niewidomych, czasopisma i książki oraz sposób zdawania szkolnych egzaminów przez niewidomych uczniów.

Układ słoneczny znany i nieznany

2019/2020, Opis wykładów

Rok 2020 rozpoczęliśmy 4 stycznia wykładem dr Katarzyny Książek z Uniwersytetu Opolskiego pt. „Układ Słoneczny znany i nieznany”. Wykładowczyni barwnie opowiadała o naszej gwieździe – Słońcu oraz o jego sąsiadach. Studenci dowiedzieli się, jakie obiekty krążą wokół Słońca, z czego się składają i jak się poruszają. Poznali także inne obiekty znajdujące się w naszej przestrzeni układu słonecznego tj. meteory, komety, pas Kuipera i pas asteroid. W widowiskowym pokazie zobaczyli, jak można zbudować jądro komety. Dyskusję zdominowały spekulacje naukowe, czyli pytania „Co by się stało, gdyby…?” 

W krainie psychologicznych muchomorów

2019/2020, Opis wykładów

W sobotę 21 grudnia 2019 r. studenci Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci wzięli udział w wykładzie z psychologii, pt. „W krainie psychologicznych muchomorów”, który wygłosiła dr Teresa Sikora z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Ponieważ spotkanie odbyło się tuż przed świętami, więc znalazło się na nim dużo elementów grywalizacji, takich jak zgadywanki, konkurencje i rywalizacja grup. Był to wykład-zabawa w tropienie psychologicznych „toksyn”, czyli znanych eksperymentów, które po weryfikacji okazały się „trujące” tzn. wprowadzające w błąd korzystającego z nich. W sumie ocenie zostało poddanych osiem różnych „zasad” psychologicznych. Studenci oceniali prawdziwość m.in. teorii o specjalizacji półkul mózgowych, o nieomylności pierwszego wrażenia, czy o typach uczenia się i dzieleniu ludzi na słuchowców i wzrokowców. Przyglądali się też miarodajności badań wariografem i skuteczności podnoszenia inteligencji poprzez słuchanie muzyki klasycznej na wczesnych etapach życia.

Mamy nadzieje, że dzięki temu wykładowi nasi studenci, wzbogacili swoje kompetencje dotyczące budowania rzetelnego i użytecznego systemu wiedzy